Jesienią roku 1987 w 44. numerze Tygodnika Powszechnego ukazała się pamiętna recenzja powieści Pawła Huelle Weiser Dawidek pióra Jana Błońskiego. Najwybitniejszy wówczas polski krytyk literacki, bezdyskusyjny autorytet, dał się uwieść utworowi trzydziestoletniego pisarza z Gdańska. Podobało mu się właściwie wszystko: sceneria, tytułowy bohater, fabuła, która do końca pozostawia czytelnika sam na sam z tajemnicą, a … Dowiedz się więcej
MAMY „ROK KANTA”. W 2024 roku przypada trzechsetna rocznica jego urodzin oraz dwieście dwudziesta – śmierci. Niemieccy politycy, kiedy mówią dzisiaj o rosyjskiej wojnie w Ukrainie, przywołują najchętniej esej królewieckiego filozofa O wieczystym pokoju. W księgarniach możemy znaleźć nowe biografie myśliciela, dywagacje wokół jego filozofii, pojawiła się nawet powieść o nim. W akademiach i fundacjach … Dowiedz się więcej
Pytania, na które chcemy dziś odpowiedzieć, brzmią następująco: czym jest Ameryka i czym może stać się w nadchodzących latach? Jaką rolę odgrywa współcześnie w systemie międzynarodowym i czy rola ta jest korzystna dla świata i dla niej samej? Nade wszystko – w kontekście zbliżających się wyborów prezydenckich – chcemy wiedzieć, czy wygrana jednej lub drugiej … Dowiedz się więcej
O PRAWDZIWEJ JEDNOŚCI dzieła Simona Leysa stanowi próba wyjaśnienia ludzkiej kondycji. Jednocześnie jest ono zaadresowane do każdego i nie rości sobie pretensji do odsłonięcia tego, co niedostępne rozumowi. Leys był wystarczająco wrażliwy na tajemnicę zła i niepewną naturę ludzkich cnót by wiedzieć, że nie wolno nam ograniczać się tylko do obrony cnoty „humanitas”. Zapewne dlatego … Dowiedz się więcej
ZAWSZE MNIE CIEKAWIŁO, gdy przyjaciele – pisarze, artyści – wspominają, że na ich tematy bądź formy, jakimi się posługiwali, miały wpływ okoliczności najbardziej elementarne, takie, których się nie wybiera: rodzina, miejsce urodzenia. Nie idzie mi o materię wspomnieniową, powroty do dzieciństwa, lecz o sytuację, gdy z rodzinnej tradycji, napomknięć o rodowej przeszłości pozostaje w pamięci … Dowiedz się więcej
Zapytano rabbiego Abrahama Jakuba [z Sadagóry]: „Nasi mędrcy powiadają: «Nie ma takiej rzeczy, co nie miałaby swojego miejsca». Człowiek więc także ma swoje miejsce. Dlaczego więc ludziom jest niekiedy tak ciasno?”. Rabbi odpowiedział: „Bo jeden chce zająć miejsce drugiego”. Martin Buber, Opowieści chasydów (przetłumaczył Paweł Hertz) 1. Właściwie Marianne Hirsch nie miała wyjścia. Musiała stworzyć … Dowiedz się więcej
MIJA RÓWNE sto lat od śmierci Franza Kafki, którego twórczość zrosła się z historią dwudziestego wieku jak bodaj żadnego innego autora literatury powszechnej. A przecież nie brakuje dowodów na to, że historia prawie wcale nie zajmowała uwagi pisarza, zarówno ta dawniejsza, jak i współczesna. Do anegdot przeszła skąpa notatka w Dziennikach zanotowana na wieść o … Dowiedz się więcej
WOJNĘ OPISANO na tyle różnych sposobów, że biorąc do ręki trzy kolejne książki reporterów wojennych na ten temat, nie sposób uwolnić się od pytania, jak zrobić to kolejny raz, ale inaczej? Inaczej, czyli jak? Na przykład tak jak trójka reporterów wojennych – Elizabeth Becker, Clarissa Ward i Wojciech Jagielski – których książki ukazały się w … Dowiedz się więcej
DEKADĘ TEMU FRANCIS FUKUYAMA postawił tezę, wedle której amerykańskie instytucje publiczne znajdują się w stanie rozkładu, zaś samo państwo staje się wręcz łupem poszczególnych grup interesu, innymi słowy: mamy do czynienia ze specyficznie amerykańską wersją „oligarchizacji”, która stopniowo osłabia spójność społeczną i samą strukturę demokratycznego państwa. Cztery lata później, a więc już w czasie … Dowiedz się więcej
Bez barbarzyńców – cóż poczniemy teraz? Ci ludzie byli jakimś rozwiązaniem Konstandinos Kawafis OPTYMISTYCZNYCH WIADOMOŚCI co do stanu świata próżno dziś szukać w gazetach, portalach i telewizji. W powietrzu wisi atmosfera zwiastująca tektoniczną zmianę, która lada chwila ma się dokonać. O przyszłej wojnie mówi się otwarcie tak, jakby miała być jedyną możliwą odpowiedzią … Dowiedz się więcej