I POLSKA NOWOCZESNOŚĆ od zawsze jest specyficzna, skrzywiona, jakby kaleka. Trudno zresztą by było inaczej w kraju peryferyjnym, który traci swoje państwo w momencie, gdy Europa Zachodnia wchodzi w decydujący wiraż na drodze budowania demokratycznych narodowych wspólnot i nowoczesnych państwowości. I na długie dziesięciolecia staje się najpierw obszarem kolonizacji dla ościennych mocarstw, a potem – … Dowiedz się więcej
„CO TO JEST FILOZOFIA?” – naszą rozmowę o filozofii należałby zapewne rozpocząć od postawienia tego wstępnego, prostego pytania. Jakże bowiem mówić o filozofii, nie wiedząc, czym ona jest. Łatwo się jednak przekonać, że odpowiedź na to proste pytanie jest wyjątkowo trudna. Można wprawdzie przytoczyć wiele definicji filozofii, niemal tak wiele, ilu było filozofów. Można również … Dowiedz się więcej
Zapiski to lektura niezwykła – wstrząsająca. Należy je czytać uważnie i ostrożnie, w każdym zdaniu czai się bowiem lęk przed okiem stalinowskiej policji. Dlatego nie mówi się tu o polityce i terrorze, choć są one wciąż obecne. Rzadko pojawiają się nazwiska Stalina czy Hitlera; są za to Puszkin i Czechow, towarzysze w dążeniu do ocalenia … Dowiedz się więcej
ZASTANAWIAĆ MOŻE trwałość ról, jakie przypadły w udziale włoskim pisarzom począwszy od dwóch arcymodeli z przeszłości, Dantego i Petrarki: Dantego, białego gwelfa, wygnanego z Florencji i umierającego w Rawennie (proszę sprawdzić, ile kilometrów dzieli oba miasta, a przecież ich bliskość nie zmniejsza bolesności przymusowej emigracji), który uosabia romantyczny mit poety tułającego się po obcych stronach, … Dowiedz się więcej
„Krótka wycieczka” to wydana w Jugosławii w 1965 roku powieść wybitnego chorwackiego pisarza, poety, tłumacza i krytyka literackiego, Antuna Šoljana (1932–1993). Autor wykorzystuje wątek podróżowania, aby zbudować opowieść o kilkugodzinnej wycieczce przypadkowej grupy młodych ludzi – historyków sztuki, dziennikarzy, fotografów – skupionych wokół tajemniczej, obdarzonej trudną do zrozumienia charyzmą postaci, Roka. Wspólnie wyruszają w poszukiwaniu … Dowiedz się więcej
Ta powieść to chłodna, dojmująca wiwisekcja utraconej miłości, która zaczyna się bez powodu i kończy bez przyczyny. Monolog narratora w barze nowojorskiego hotelu przypomina samotne sceny znane z obrazów Edwarda Hoppera. Krystaliczna proza, czuła i okrutna zarazem. Alfred Hayes (1911-1985) urodził się w biednej żydowskiej rodzinie na londyńskim East Endzie. Z rodzicami wyjechał do Ameryki. … Dowiedz się więcej
ODKĄD W POCZĄTKACH XVIII wieku Europa zastąpiła Christianitas jako samookreślająca nazwa ogółu ludów osiadłych między Atlantykiem a Uralem i między Morzem Śródziemnym a Arktyką, spory na jej temat nigdy nie ustały: spory intelektualne o jej cechy wyróżniające, spory o jej granice i podziały wewnętrzne, o znaczenie różnych tradycji, z których się wywodzi, o jej relacje … Dowiedz się więcej
Leonardo Sciascia nie mylił się, pisząc, że „Sycylia jest metaforą”. Bo jak inaczej mówić o miejscu uwodzącym różnorodnością odziedziczoną po wszystkich, którzy w ciągu wieków żeglowali przez Morze Śródziemne? W sycylijskich krajobrazach i miasteczkach jak w zwierciadle odbija się skomplikowana historia wyspy, a kontrasty nie dają o sobie zapomnieć: Wschód i Zachód, turyści i uchodźcy, … Dowiedz się więcej
Między prawem a filozofią i teologią Katechizm Kościoła Katolickiego opowiada się obecnie za bezwarunkowym sprzeciwem wobec kary śmierci. To efekt decyzji papieża Franciszka z 2018 roku, która spotkała się z licznymi kontrowersjami. Kongregacja Nauki Wiary tłumaczyła wówczas, że mamy do czynienia z drobną korektą nauczania, nie zaś z przełomową zmianą. Jak jednak jest w rzeczywistości? … Dowiedz się więcej
Świat o nim zapomniał, choć jego wynalazki zmieniły bieg historii Stanisław Ulam bez wątpienia był wizjonerem. Jako jeden z pierwszych naukowców używał komputerów do pracy naukowej. Zaproponował też prezydentowi Kennedy’emu, aby sfinansował badania umożliwiające wysłanie ludzi na Księżyc, i pracował nad wynalezieniem nuklearnego napędu stosowanego w pojazdach kosmicznych. Jednak największym osiągnięciem lwowskiego matematyka było stworzenie … Dowiedz się więcej