„Co to takiego, co każe tym ludziom sznurować usta? Strach? Przed czym? Przed mordercami i ich następcami? Dlaczego miano by się ich bać jeszcze dzisiaj? A może to strach przed upiorami przeszłości? A przecież wiemy, że nie da się tego zażegnać milczeniem. Wprost przeciwnie” – pisze Martin Pollack, powracając do dręczących go tematów: wypierania pamięci … Dowiedz się więcej
„Jakaż to współczesna, pulsująca życiem książka! Lektura Stempowskiego skłania Jacka Hajduka do sformułowania pytań, których wagi na co dzień nie czujemy. Z wielkimi pytaniami o przyszłość kultury europejskiej i kultury polskiej sąsiadują pytania o kondycję każdego z nas z osobna, o wybór wartości, o kształt relacji z najbliższymi osobami, o więź ze wspólnotą. W eseistyce … Dowiedz się więcej
Powroty ocalałych do powojennego miasta Przemoc wobec Żydów podczas II wojny światowej do dziś budzi grozę i zdumienie. Jak to możliwe, że kilka milionów ludzi zniknęło ze swoich domów, zakładów rzemieślniczych i sklepów, że tylu sąsiadów zniknęło z polskich miast? Byli jednak tacy, którzy przetrwali Zagładę i doczekali wyzwolenia. Łukasz Krzyżanowski śledzi losy społeczności żydowskiej … Dowiedz się więcej
Thomas Paine (1737–1809) to jedna z najznaczniejszych i najbardziej oryginalnych postaci światowej myśli politycznej. Choć był Anglikiem, położył wielkie zasługi na rzecz oderwania Ameryki od opresyjnej macierzy i przyczynił się do powstania niepodległego państwa. A wszystko to za sprawą publikowanego tu (po raz pierwszy w przekładzie na język polski) pamfletu z 1776 roku. Jest on … Dowiedz się więcej
Światowej sławy intelektualistka żydowskiego pochodzenia Hannah Arendt (1906–1975), urodzona w Niemczech, lecz od połowy życia emigrantka, mieszkanka USA, żyła w burzliwych czasach, co znalazło odzwierciedlenie w jej filozofii politycznej, w analizach totalitaryzmu i rewolucji. Ta działalność badawcza i publicystyczna zapewniła jej pozycję jednej z najbardziej wpływowych kobiet XX wieku. Życie umysłu kontrastuje z tymi dokonaniami. … Dowiedz się więcej
W ALEI NA SKARPIE kilka lat temu trafiłem na olbrzymie głazy rozrzucone na placyku przed Muzeum Ziemi. Tekst na przyczepionej do ogrodzenia tabliczce mówił o tym, jak głazy narzutowe albo „eratyki” – wielkie bloki skalne oderwane od macierzystego podłoża – wędrowały wraz z całym lądolodem ku południowi i jak większe z nich, prawdziwe olbrzymy, ocalały podczas … Dowiedz się więcej
O filmie Wołyń Wojciecha Smarzowskiego DOPRAWDY TRUDNO jest rozstrzygnąć, która ze scen tego filmu jest najbardziej okrutna, gdyż mnożą się one tak szybko, że nie sposób je spamiętać, tym bardziej, że nie ma się na to ochoty. Mnie jednak najmocniej utkwił w głowie epizod z polskim oficerem, który w nieskazitelnym uniformie, lecz bez broni, bo … Dowiedz się więcej
PYTANIE czy można mówić o makiawelizmie „Solidarności”, jest przewrotne, ale i prowokujące. Każdemu, kto osobę Machiavellego kojarzy jedynie z przypisywaną mu, ale – co należy podkreślić – nigdy przez niego niewypowiedzianą maksymą mówiącą, że cel uświęca środki, już samo zestawienie „Solidarności” z tym „nauczycielem zła”, jak go niekiedy nazywano, wyda się obrazoburcze, jeśli nie bluźniercze. … Dowiedz się więcej
KIEDY PISAŁEM prawie ćwierć wieku temu List starego liberała (PP, 19/20 1993), wcale stary nie byłem. Może tego nie wiedziałem, bo byłem o pokolenie starszy od młodych liberałów, ale wcale nie o wiek chodziło, tylko o liberalizm. Bo wychowałem się jako liberał w Polsce Ludowej, ale liberalizm, w którym wyrosłem, różnił się od tego nowego … Dowiedz się więcej
NIEPODOBNA pożegnać się z kimś, kogo się nosi w sobie – nie jako wspomnienie, nie jako zacierający się z czasem obraz, ale jako swój inny początek, w którym zaczyna się moje myślenie, ale też moje życiowe zdecydowania, mój trans ku boskości bycia, moje „drugie żeglowanie”. To całe inne moje poza trywialną, nie-wydarzoną, ego-logiczną, otumanioną biegiem … Dowiedz się więcej