W kręgu paryskiej KULTURY
Henryk Józewski (1892 – 1981) – Artysta malarz, współtwórca Polskiej Organizacji Wojskowej w Kijowie, członek rządu Symona Petlury, jeden z najbardziej zaufanych współpracowników Józefa Piłsudskiego, wojewoda wołyński, samodzielny konspirator od 1939 roku do 1953 – pozostawił pamiętniki, które po jego śmierci ukazały się po raz pierwszy w „Zeszytach Historycznych” Jerzy Giedoryc przykładał do nich ogromną wagę.
W tramwaju uderzył mnie gwar namiętnie dyskutujących głosów. Padały słowa…Witos…Piłsudski…Sulejówek…wojsko…strzelają…Właśnie owo „strzelają” kazało mi zmienić kierunek mej trasy, zamiast na Koszykowej znalazłem się w Sztabie Generalnym na placu Saskim. Komendant ruszył na Warszawę.
Sprawa ukraińska nie była dla mnie pierwszą sprawą polityczną, nawet bardzo ciekawą i doniosłą. To, z czym miałem do czynienia, było więcej niż „ciekawe”. Chodziło o coś bardziej istotnego. O bycie Polski. Chodziło o sojusz polsko-ukraiński, o wyzwolenie Ukrainy z bolszewickiego jarzma, to znaczy z moskiewskiej niewoli. To właśnie stanowiło o Polsce, o tym, że Polska jest Polską.Henryk Józewski
Wybór i opracowanie: Jerzy Giedroyc
Wstęp: Piotr Mitzner
Paryż – Kraków 2017